W obliczu rosnących oczekiwań społecznych oraz nowych regulacji prawnych, raportowanie ESG, znane również jako raportowanie niefinansowe, staje się nieodzownym elementem strategii biznesowej. Raportowanie ESG nie tylko umożliwia firmom wykazanie swojego zaangażowania w zrównoważony rozwój, ale także buduje zaufanie wśród inwestorów, klientów i innych interesariuszy. Zrozumienie, co kryje się za poszczególnymi elementami ESG, oraz jak przygotować się do raportowania, to klucz do sukcesu w nowej, zielonej gospodarce.
Czym jest ESG?
Skrót ESG, pochodzący z języka angielskiego, odnosi się do trzech kluczowych obszarów działalności przedsiębiorstw, które zyskują na znaczeniu w kontekście raportowania niefinansowego:
- Environmental (E) – Środowisko: dotyczy działań firmy związanych z ochroną środowiska i zarządzaniem jej wpływem na planetę.
- Social (S) – Społeczeństwo: odnosi się do relacji firmy z jej interesariuszami, w tym pracownikami, klientami, dostawcami oraz społecznością lokalną.
- Governance (G) – Ład korporacyjny: obejmuje kwestie związane z zarządzaniem firmą, przejrzystością działań oraz przestrzeganiem zasad etyki.
Każdy z tych obszarów ma kluczowe znaczenie dla oceny działalności przedsiębiorstwa, zarówno przez inwestorów, jak i przez konsumentów oraz inne podmioty zainteresowane jego działaniami.
Środowisko (E w ESG)
Obszar środowiskowy w ESG odnosi się do tego, jak firma wpływa na środowisko naturalne. W dzisiejszych czasach, gdy zmiany klimatyczne stanowią jedno z największych wyzwań globalnych, firmy są coraz częściej zobowiązywane do ograniczania swojego śladu ekologicznego. W ramach raportowania ESG w kontekście środowiskowym, firmy powinny uwzględniać takie kwestie jak:
- Łagodzenie zmian klimatu: Działania mające na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych, takie jak przejście na odnawialne źródła energii, optymalizacja procesów produkcyjnych czy wprowadzenie bardziej efektywnych technologii.
- Zarządzanie emisjami: Kontrola i redukcja emisji zanieczyszczeń do powietrza, wody i gleby, które mogą negatywnie wpływać na środowisko naturalne.
- Gospodarka odpadami: Skuteczne zarządzanie odpadami, które obejmuje recykling, minimalizację ilości generowanych odpadów oraz odpowiednie ich składowanie i przetwarzanie.
- Efektywność energetyczna: Zmniejszenie zużycia energii poprzez optymalizację procesów wewnętrznych oraz inwestycje w technologie, które są bardziej energooszczędne.
- Gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ): Wdrażanie modeli biznesowych opartych na zamkniętym obiegu materiałów i surowców, co pozwala na ograniczenie marnotrawstwa i zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów.
Społeczeństwo (S w ESG)
Społeczny aspekt ESG koncentruje się na relacjach firmy z pracownikami, klientami, dostawcami oraz społecznością lokalną. Firmy, które dążą do zrównoważonego rozwoju, muszą zwracać uwagę na to, jak ich działania wpływają na ludzi i społeczeństwo. Raportowanie ESG w obszarze społecznym uwzględnia:
- Warunki pracy: Zapewnienie bezpiecznych, zdrowych i sprawiedliwych warunków pracy dla wszystkich pracowników. Obejmuje to m.in. dbałość o zdrowie fizyczne i psychiczne pracowników, odpowiednie wynagrodzenie oraz przestrzeganie zasad BHP.
- Równość płac: Promowanie równości wynagrodzeń na tych samych stanowiskach, niezależnie od płci, wieku, rasy czy innych cech różnicujących pracowników.
- Prawa pracownicze i prawa człowieka: Respektowanie i promowanie praw człowieka oraz praw pracowniczych, nie tylko w ramach własnych działań, ale także w całym łańcuchu dostaw.
- Relacje z lokalną społecznością: Angażowanie się w działania na rzecz lokalnych społeczności, wspieranie ich rozwoju oraz minimalizowanie negatywnego wpływu na otoczenie.
- Zwalczanie nierówności: Inicjatywy promujące różnorodność i inkluzję w miejscu pracy oraz działania na rzecz równości społecznej, takie jak zwalczanie dyskryminacji czy promowanie różnorodności kulturowej.
Ład korporacyjny (G w ESG)
Ład korporacyjny odnosi się do sposobu, w jaki firma jest zarządzana, jakie ma struktury zarządzania oraz jak dba o przejrzystość swoich działań. W kontekście raportowania ESG, ładu korporacyjnego dotyczy:
- Nadzór nad firmą: Skuteczny nadzór korporacyjny, który zapewnia zgodność z przepisami prawa oraz regulacjami wewnętrznymi firmy. Kluczowe jest tutaj zapewnienie odpowiedniej struktury zarządzania, która umożliwia szybkie i skuteczne podejmowanie decyzji.
- Struktura zarządu: Dążenie do różnorodności w organach zarządzających, co przyczynia się do lepszego podejmowania decyzji oraz zwiększa innowacyjność i konkurencyjność firmy.
- Przeciwdziałanie korupcji: Wdrażanie polityki antykorupcyjnej, obejmującej zarówno wewnętrzne działania, jak i relacje z partnerami biznesowymi. Firmy muszą zapewniać, że wszelkie działania prowadzone są w sposób przejrzysty i etyczny.
- Ochrona danych: Zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa danych osobowych oraz zgodności z regulacjami dotyczącymi prywatności. W dobie cyfryzacji ochrona danych staje się coraz bardziej kluczowa dla reputacji firmy.
Zrównoważony rozwój a ESG
Pojęcie zrównoważonego rozwoju jest ściśle związane z ESG. Zrównoważony rozwój to taki sposób prowadzenia działalności, który nie tylko zaspokaja obecne potrzeby, ale również nie ogranicza możliwości przyszłych pokoleń do zaspokojenia swoich potrzeb. W praktyce oznacza to, że firmy powinny dążyć do osiągnięcia wzrostu gospodarczego, jednocześnie minimalizując negatywny wpływ na środowisko i społeczeństwo.
Jednym z podstawowych celów zrównoważonego rozwoju jest stworzenie gospodarki obiegu zamkniętego, która minimalizuje marnotrawstwo zasobów i promuje efektywne wykorzystanie materiałów. W kontekście ESG, zrównoważony rozwój nie jest tylko modnym hasłem, ale realnym celem, do którego powinna dążyć każda firma. Wiele osób może obawiać się, że zielone regulacje ograniczą rozwój biznesu, jednak celem tych regulacji jest stworzenie warunków do zrównoważonego wzrostu, który będzie korzystny zarówno dla firm, jak i dla środowiska. Oznacza to, że firmy powinny już teraz zacząć wdrażać strategie ESG, aby uniknąć potencjalnych sankcji i czerpać korzyści z bycia liderem w dziedzinie zrównoważonego rozwoju.
Kogo dotyczy raportowanie ESG?
Od 2025 roku raportowanie ESG stanie się obowiązkowe dla dużych przedsiębiorstw, które będą musiały sporządzać raporty dotyczące roku 2024. W kolejnych latach obowiązek ten obejmie także średnie i małe firmy. Co więcej, firmy świadczące usługi dla podmiotów już objętych tym obowiązkiem lub współpracujące z nimi również będą musiały dostosować się do wymogów ESG.
Raportowanie ESG nie dotyczy tylko działań jednej firmy. Zasady te obejmują także firmy, z którymi współpracuje dana firma, oraz te, którym świadczy ona usługi. Oznacza to, że nawet jeśli Twoja firma nie jest bezpośrednio objęta obowiązkiem raportowania ESG, nadal możesz być zmuszony do przestrzegania tych zasad ze względu na swoje relacje z innymi podmiotami.
Przygotowanie się do raportowania ESG wymaga zrozumienia, jakie kryteria muszą spełniać firmy, aby podlegać tym obowiązkom. Kryteria te uwzględniają m.in. wielkość firmy, jej przychody oraz liczbę pracowników. Choć szczegółowe wytyczne mogą różnić się w zależności od jurysdykcji, w której działa firma, istnieje kilka uniwersalnych zasad, które każda firma powinna wziąć pod uwagę.
Raportowanie ESG – jakie pytania sobie zadać?
Aby efektywnie przygotować raport ESG, firmy powinny przeanalizować swoje działania w kontekście poszczególnych elementów ESG. Poniżej znajduje się zestaw pytań, które warto sobie zadać:
Pytania dotyczące środowiska (E w ESG):
- Czy firma oblicza swój ślad węglowy?
Monitorowanie emisji CO2 jest kluczowe dla identyfikacji obszarów, w których można zredukować emisje i poprawić efektywność energetyczną. Jeśli firma już oblicza swój ślad węglowy, warto zastanowić się, jakie dalsze kroki można podjąć, aby go zredukować. W przypadku firm, które jeszcze nie obliczają swojego śladu węglowego, warto zrozumieć korzyści wynikające z tego procesu, takie jak zmniejszenie kosztów operacyjnych czy spełnienie oczekiwań klientów i inwestorów. - Z jakich źródeł energii korzysta firma?
Przejście na odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna czy wiatrowa, może znacząco obniżyć ślad węglowy firmy. Ponadto, inwestycja w zieloną energię może przynieść oszczędności w długim okresie i zwiększyć konkurencyjność firmy na rynku. - Jakie jest zużycie energii w firmie?
Analiza zużycia energii pozwala na identyfikację działań, które mogą przynieść oszczędności i zmniejszyć emisje. Warto zidentyfikować obszary, w których zużycie energii jest najwyższe, i wprowadzić tam odpowiednie zmiany, np. optymalizację procesów produkcyjnych czy wdrożenie energooszczędnych technologii. - Czy firma analizuje ryzyka związane ze zmianami klimatycznymi?
Zrozumienie i zarządzanie ryzykami klimatycznymi to klucz do budowania odporności firmy na zmieniające się warunki. Analiza ryzyk klimatycznych może pomóc firmie w przygotowaniu się na przyszłe zmiany, takie jak wzrost kosztów energii czy wprowadzenie nowych regulacji. - Czy firma podejmuje inicjatywy na rzecz ochrony środowiska?
Ocena dotychczasowych działań oraz ich skuteczności pozwala na wdrażanie bardziej efektywnych strategii. Warto zastanowić się, jakie inicjatywy firma podejmowała w przeszłości i jakie przyniosły one rezultaty. Jeśli firma nie podejmowała dotychczas żadnych działań na rzecz ochrony środowiska, warto zacząć od małych kroków, które mogą przynieść znaczące korzyści. - Jak firma zarządza odpadami? Czy odpady w firmie są segregowane?
Skuteczna gospodarka odpadami, w tym recykling i minimalizacja odpadów, jest niezbędna dla zrównoważonego rozwoju. Warto zidentyfikować, jakie rodzaje odpadów generuje firma i jakie metody zarządzania odpadami można wdrożyć, aby zminimalizować ich ilość oraz zoptymalizować proces recyklingu. - Czy firma edukuje swoich pracowników na tematy związane z ochroną środowiska i zagrożeniem klimatycznym?
Edukacja pracowników jest kluczowa dla budowania świadomości ekologicznej i promowania zrównoważonych praktyk w firmie. Pracownicy powinni być świadomi działań firmy na rzecz ochrony środowiska oraz znaczenia tych działań dla jej długoterminowego sukcesu. - Czy firma informuje swoich klientów o działaniach na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju? Jeśli tak, to w jaki sposób?
Transparentna komunikacja działań proekologicznych buduje zaufanie do firmy i zwiększa jej wiarygodność. Firmy powinny jasno informować klientów o swoich działaniach na rzecz ochrony środowiska, np. poprzez publikowanie raportów ESG, kampanie informacyjne czy materiały marketingowe. - Czy firma kiedykolwiek obliczała tzw. LCA, czyli ocenę cyklu życia produktu/usługi?
LCA pozwala na ocenę wpływu produktu lub usługi na środowisko na każdym etapie jego życia, od produkcji po utylizację. Ocena cyklu życia pomaga firmom zidentyfikować obszary, w których można wprowadzić ulepszenia w celu zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko. - Czy firma kiedykolwiek podjęła się tzw. ekoprojektowania produktu?
Ekoprojektowanie to projektowanie produktów z myślą o ich przyszłym recyklingu, naprawie czy ponownym użyciu. Warto zastanowić się, jak można zoptymalizować proces projektowania produktów, aby były one bardziej przyjazne dla środowiska i łatwiejsze do ponownego wykorzystania. - Czy firma podjęła jakieś działania względem stworzenia zielonego łańcucha dostaw/zielonej logistyki?
Optymalizacja łańcucha dostaw pod kątem zrównoważonego rozwoju, np. poprzez wybór dostawców stosujących ekologiczne praktyki, jest kluczowa dla redukcji śladu węglowego. Firmy powinny rozważyć, jakie kroki mogą podjąć w celu zmniejszenia emisji związanych z transportem i magazynowaniem produktów. - Czy inne firmy, z którymi współpracuje firma, działają w duchu zrównoważonego rozwoju?
Wpływ firmy na zrównoważony rozwój nie kończy się na jej działaniach – ważne jest także, jakie praktyki stosują jej partnerzy. Warto upewnić się, że firmy, z którymi współpracujemy, również dążą do minimalizacji swojego wpływu na środowisko. - Czy firma stosuje jakiekolwiek rozwiązania technologii cyfrowej (np. ICT, AI)?
Technologie cyfrowe mogą wspierać monitorowanie i analizę danych, co jest kluczowe dla skutecznych działań na rzecz ochrony środowiska. Warto zainwestować w nowoczesne technologie, które mogą pomóc w optymalizacji procesów i zmniejszeniu emisji. - Czy firma stosowała/stosuje model biznesowy produkt jako usługa?
Model ten, podobnie jak inne modele GOZ, np. naprawy, odzysku, może przynieść korzyści zarówno finansowe, jak i ekologiczne. Firmy powinny rozważyć wdrożenie modeli biznesowych, które promują długowieczność produktów i minimalizują marnotrawstwo. - Czy firma współpracuje z lokalnymi firmami?
Współpraca z lokalnymi dostawcami może zmniejszyć emisje związane z transportem i wspierać lokalne społeczności. Promowanie lokalnych partnerstw to także sposób na zmniejszenie śladu węglowego firmy i wspieranie zrównoważonego rozwoju regionalnego. - Czy firma przeprowadzała audyt opakowań/pakowania?
Audyt opakowań pozwala na redukcję zużycia materiałów oraz wprowadzenie bardziej ekologicznych rozwiązań. Firmy powinny regularnie oceniać, jakie materiały wykorzystują do pakowania swoich produktów i jak można je zoptymalizować pod kątem zrównoważonego rozwoju.
Pytania dotyczące społeczeństwa (S w ESG):
- Czy wynagrodzenia na tych samych stanowiskach w firmie są równe?
Zapewnienie równości płacowej jest fundamentem sprawiedliwości społecznej w firmie. Warto przeanalizować struktury wynagrodzeń, aby upewnić się, że pracownicy są sprawiedliwie wynagradzani za swoją pracę, niezależnie od płci, wieku, rasy czy innych cech. - Czy firma zapewnia swoim pracownikom odpowiednie warunki pracy, zarówno fizyczne, jak i psychiczne?
Zdrowie i bezpieczeństwo pracowników to kluczowe elementy odpowiedzialności społecznej. Firmy powinny dbać o to, aby ich pracownicy mieli dostęp do bezpiecznych i zdrowych warunków pracy, a także wspierać ich zdrowie psychiczne poprzez odpowiednie programy wsparcia. - Czy w firmie funkcjonuje mechanizm zgłaszania naruszeń w ramach praw pracowniczych?
Skuteczny system zgłaszania naruszeń pomaga w budowaniu zaufania i przestrzeganiu praw pracowniczych. Firmy powinny upewnić się, że pracownicy mają dostęp do narzędzi, które pozwalają im bezpiecznie zgłaszać wszelkie nieprawidłowości w zakresie przestrzegania ich praw. - Czy firma analizowała kiedykolwiek stosunek pracowników płci męskiej do pracowników płci żeńskiej?
Analiza struktury zatrudnienia pod kątem płci może pomóc w promowaniu różnorodności i równouprawnienia. Firmy powinny dążyć do stworzenia zrównoważonej kultury organizacyjnej, w której wszyscy pracownicy mają równe szanse na rozwój i awans. - Czy firma dba o różnorodność (w tym różnorodność płci) w firmie?
Promowanie różnorodności jest kluczowe dla tworzenia inkluzywnego środowiska pracy. Firmy, które dbają o różnorodność, są bardziej innowacyjne i lepiej przystosowane do zmieniających się warunków rynkowych. - Czy firma oferuje programy szkoleniowe dla pracowników?
Inwestowanie w rozwój pracowników zwiększa ich zaangażowanie i kompetencje. Programy szkoleniowe powinny być dostępne dla wszystkich pracowników i obejmować zarówno szkolenia techniczne, jak i rozwój miękkich umiejętności. - Jaki jest stopień dobrowolnej i przymusowej rotacji zatrudnienia w firmie?
Monitorowanie rotacji zatrudnienia może pomóc w identyfikacji problemów i poprawie warunków pracy. Wysoki poziom rotacji może wskazywać na problemy w kulturze organizacyjnej lub warunkach pracy, które warto rozwiązać. - Czy firma monitoruje ryzyko naruszenia praw pracowniczych, zarówno w działaniach własnych, jak i wśród dostawców?
Przestrzeganie praw pracowniczych jest kluczowe nie tylko wewnątrz firmy, ale także w całym łańcuchu dostaw. Firmy powinny regularnie oceniać, czy ich dostawcy przestrzegają praw pracowniczych i w razie potrzeby podejmować odpowiednie działania. - Czy firma analizuje i monitoruje czas pracy pracowników?
Zarządzanie czasem pracy jest ważne dla utrzymania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Pracownicy, którzy mają zrównoważony czas pracy, są bardziej produktywni i zaangażowani w swoją pracę. - Czy firma dba o zachowanie równowagi pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym swoich pracowników?
Zrównoważony work-life balance przyczynia się do większej satysfakcji i efektywności pracowników. Firmy powinny promować inicjatywy, które wspierają pracowników w utrzymaniu zdrowej równowagi między pracą a życiem osobistym.
Pytania dotyczące ładu korporacyjnego (G w ESG):
- Czy firma stosuje transparentne procedury sprawozdawcze?
Przejrzystość w zarządzaniu jest kluczowa dla budowania zaufania wśród interesariuszy. Firmy powinny regularnie publikować raporty finansowe i niefinansowe, które jasno przedstawiają ich działania i osiągnięcia. - Czy firma posiada jasno określone obowiązki zarządu w stosunku do takich kwestii jak przestrzeganie przepisów, traktowanie akcjonariuszy, kodeks postępowania i cele strategiczne firmy?
Klarowność w określeniu ról i odpowiedzialności jest fundamentem skutecznego zarządzania. Firmy powinny zapewniać, że ich zarząd działa zgodnie z wytyczonymi zasadami i dąży do realizacji strategicznych celów firmy. - Czy firma posiada i udostępnia zwięzłą biografię każdego z członków zarządu oraz rady nadzorczej, wskazując na doświadczenie i kompetencje?
Transparentność w zakresie kompetencji zarządu zwiększa zaufanie do firmy. Biografie członków zarządu powinny być dostępne publicznie, aby interesariusze mogli ocenić, czy zarząd posiada odpowiednie kwalifikacje do prowadzenia firmy. - Czy firma regularnie ewaluje zgodność swoich działań z zewnętrznymi standardami postępowania oraz podejmuje stosowne działania naprawcze, gdy zachodzi taka potrzeba?
Regularna ewaluacja pozwala na bieżąco poprawiać procesy zarządzania. Firmy powinny regularnie sprawdzać, czy ich działania są zgodne z obowiązującymi standardami i w razie potrzeby wprowadzać odpowiednie poprawki. - Czy firma dba o to, aby budować świadomość pracowników w tym obszarze i zapewnia im dostęp do skutecznych mechanizmów zgłaszania naruszeń?
Edukacja w zakresie ładu korporacyjnego i dostęp do mechanizmów zgłaszania naruszeń to klucz do odpowiedzialnego zarządzania. Pracownicy powinni być świadomi zasad, które obowiązują w firmie, oraz mieć dostęp do narzędzi, które pozwolą im zgłaszać wszelkie nieprawidłowości. - Czy firma posiada kodeks etyczny?
Kodeks etyczny stanowi fundament odpowiedzialnego i zrównoważonego zarządzania firmą. Firmy powinny opracować i regularnie aktualizować kodeks etyczny, który określa zasady postępowania obowiązujące wszystkich pracowników i partnerów biznesowych. - Czy firma posiada politykę antykorupcyjną i czy obejmuje ona również dostawców i partnerów biznesowych?
Rozszerzenie polityki antykorupcyjnej na dostawców i partnerów biznesowych zapewnia zgodność z zasadami etyki na każdym poziomie działalności. Firmy powinny jasno określić, jakie działania są uważane za korupcyjne i jakie sankcje grożą za ich stosowanie. - Czy firma zajęła stanowisko w kwestii korupcji i łapownictwa, konfliktów interesów oraz gratyfikacji?
Jasne stanowisko w tych kwestiach jest kluczowe dla budowania kultury odpowiedzialności. Firmy powinny otwarcie mówić o swojej polityce w zakresie korupcji i łapownictwa oraz wprowadzać mechanizmy, które minimalizują ryzyko wystąpienia takich sytuacji. - Czy firma działa zgodnie z regulacjami dotyczącymi bezpieczeństwa i ochrony prywatności danych? Czy firma posiada politykę ochrony danych?
Zgodność z regulacjami w zakresie ochrony danych jest niezbędna w erze cyfryzacji. Firmy powinny posiadać jasną politykę ochrony danych, która zapewnia bezpieczeństwo danych osobowych oraz zgodność z obowiązującymi przepisami. - Czy firma ogranicza ryzyko wycieków, kradzieży lub utraty danych?
Skuteczne zarządzanie ryzykiem związanym z danymi jest fundamentem bezpiecznego funkcjonowania firmy. Firmy powinny inwestować w nowoczesne systemy bezpieczeństwa, które minimalizują ryzyko naruszeń i zapewniają ochronę danych.
Edukacja i komunikacja jako klucz do sukcesu
Edukacja pracowników oraz transparentna komunikacja z klientami i partnerami biznesowymi są nieodłącznymi elementami wdrażania strategii ESG. Informowanie interesariuszy o podejmowanych działaniach w zakresie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju buduje zaufanie i pozytywny wizerunek firmy. Transparentność działań nie tylko minimalizuje ryzyko oskarżeń o greenwashing, ale również stanowi fundament długoterminowej strategii biznesowej. Firmy, które dążą do wdrożenia zasad ESG, powinny regularnie informować swoich interesariuszy o podejmowanych działaniach i osiągnięciach. Może to obejmować publikowanie raportów ESG, organizowanie webinarów i szkoleń dla pracowników oraz angażowanie klientów w działania proekologiczne. Komunikacja powinna być jasna, przejrzysta i dostosowana do potrzeb różnych grup.
ESG to inwestycja
Raportowanie ESG staje się nieodłącznym elementem funkcjonowania współczesnych firm. Przygotowanie do tego procesu wymaga dogłębnej analizy działalności firmy, uwzględnienia wpływu na środowisko, społeczeństwo oraz wdrożenia odpowiednich standardów zarządzania. Wdrażanie zasad ESG nie tylko spełnia wymogi prawne, ale również przyczynia się do budowania zrównoważonego i odpowiedzialnego biznesu, co w dłuższej perspektywie może przynieść znaczące korzyści. Działając proaktywnie, firmy mogą nie tylko sprostać wyzwaniom współczesności, ale również stać się liderami w dziedzinie zrównoważonego rozwoju. Raportowanie niefinansowe to nie tylko obowiązek, ale także szansa na zbudowanie trwałej wartości dla wszystkich interesariuszy, od pracowników, przez klientów, po inwestorów i społeczności lokalne. Przygotowanie do raportowania ESG to inwestycja w przyszłość firmy i całej planety.
Zapisz się na bezpłatne szkolenie GOZ dla biznesu i odkryj potencjał GOZ. Dostosujesz się do zachodzących zmian, spełnisz wymogi prawne i dowiesz się jak pozyskać zielone finansowanie oraz jak przygotować raport ESG. Twój biznes zyska nowe możliwości rozwoju, a Ty zdobędziesz certyfikat zawodowy. Szkolenia są w 100% finansowane z Funduszy Europejskich.