Logo GOZ dla biznesu
Facebook Linkedin

Zielone finansowanie

Zielone finansowanie stało się jednym z najważniejszych narzędzi w dzisiejszym świecie odgrywając kluczową rolę w globalnej transformacji w kierunku zrównoważonego rozwoju. W dobie rosnącej świadomości ekologicznej, globalnych wyzwań związanych z kryzysem klimatycznym, a co za tym idzie wieloma regulacjami z zakresu ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, konieczne są zmiany. Zmiany w sposobie myślenia, zmiany w sposobie rządzenia, zmiany w sposobie gospodarowania, ale także zmiany w prowadzeniu biznesu oraz zmiany w finansowaniu inwestycji. Zielone finansowanie nie tylko umożliwia realizację ekologicznych projektów, ale także przyczynia się do długoterminowej stabilności gospodarczej i społecznej. W tym artykule przedstawimy szczegółowe informacje na temat dostępnych narzędzi i mechanizmów finansowych wspierających zielone finansowanie, a także omówimy podejście banków do zielonych inwestycji.

Banki a zielone finansowanie: wnioski z raportu PwC Polska

Zielone finansowanie zyskuje na znaczeniu w polskim sektorze bankowym, co jasno wynika z raportu „Zielone finanse po polsku, edycja 3” przygotowanego przez PwC Polska. Raport ten jest kluczowym dokumentem, który analizuje, jak polskie banki podchodzą do finansowania ekologicznych i zrównoważonych inwestycji. Badanie objęło 12 grup bankowych, które stanowią około 66% sumy bilansowej polskiego sektora bankowego, co czyni wyniki badania reprezentatywnymi dla całego rynku.

Dlaczego banki zwracają coraz większą uwagę na zielone finansowanie?

Zwiększone zainteresowanie zielonymi inwestycjami wynika z kilku kluczowych czynników:

  1. Regulacje prawne: Zarówno Unia Europejska, jak i polski rząd wprowadzają coraz bardziej restrykcyjne regulacje dotyczące ochrony środowiska. Banki, chcąc spełnić te wymagania, muszą dostosowywać swoje portfele inwestycyjne do standardów ESG. W przeciwnym razie grozi im nie tylko ryzyko finansowe związane z sankcjami, ale również utrata klientów, którzy coraz częściej wybierają instytucje finansowe zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju.
  2. Ryzyko finansowe: Inwestycje w sektorach wysokoemisyjnych stają się coraz bardziej ryzykowne. Może to wynikać z możliwości wprowadzenia nowych podatków na emisje, sankcji, a także z ryzyka utraty wartości aktywów związanych z przemysłem paliw kopalnych. Banki, przewidując te ryzyka, zaczynają odchodzić od finansowania tzw. „brudnych” inwestycji na rzecz projektów ekologicznych, które są postrzegane jako bardziej stabilne i opłacalne w dłuższej perspektywie.
  3. Presja społeczna i inwestorska: Wzrost ekologicznej świadomości społeczeństwa i inwestorów wywiera presję na banki, aby te angażowały się w zrównoważone inwestycje. Klienci coraz częściej oczekują, że ich środki będą inwestowane w sposób, który nie tylko przyniesie zyski, ale także przyczyni się do ochrony środowiska.
  4. Długoterminowa opłacalność: Zielone projekty, takie jak inwestycje w odnawialne źródła energii, efektywność energetyczną czy gospodarkę o obiegu zamkniętym, oferują bankom większą stabilność i potencjał wzrostu. Projekty te, chociaż czasami wymagają wyższych nakładów początkowych, w dłuższej perspektywie przynoszą korzyści ekonomiczne i środowiskowe.

Kluczowe wnioski z raportu PwC Polska

PwC Polska zidentyfikowało kilka kluczowych wniosków płynących z badania:

  • Gotowość banków do wsparcia zielonej transformacji: Badanie pokazuje, że polskie banki są gotowe wspierać swoich klientów w procesie zielonej transformacji. 83% badanych instytucji wskazało, że planuje poszerzenie oferty zrównoważonego finansowania, co oznacza, że banki będą oferować więcej produktów dostosowanych do potrzeb zrównoważonego rozwoju.
  • Rozwój kredytów na ograniczenie emisji: Ten sam procent ankietowanych instytucji wskazał na rozwój kredytów na inwestycje mające na celu ograniczenie emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych. Banki rozumieją, że inwestowanie w projekty niskoemisyjne to przyszłość, która nie tylko przyniesie korzyści środowiskowe, ale także pozwoli na lepsze zarządzanie ryzykiem finansowym.
  • Wprowadzenie dodatkowych usług: 75% ankietowanych banków planuje wprowadzenie dodatkowych usług wspierających zieloną transformację swoich klientów. Usługi te obejmują m.in. doradztwo w zakresie ESG, analizę ryzyka związanego z klimatem oraz oferowanie produktów finansowych dostosowanych do potrzeb ekologicznych inwestycji.
  • Polityka wykluczeń: Aż 92% banków stosuje politykę wykluczeń, co oznacza, że nie finansują one inwestycji w sektory wysokoemisyjne lub związane z przemysłem zbrojeniowym. Taka polityka ma na celu minimalizowanie ryzyka związanego z negatywnymi skutkami społecznymi i środowiskowymi.
  • Podnoszenie kosztów finansowania: Badanie wykazuje ryzyko podnoszenia przez banki kosztów finansowania tzw. “brudnych” inwestycji lub działalności (2 z 12 respondentów planuje podnieść koszty w przypadku finansowania tzw. brudnych inwestycji, a w 2022 żaden bank tego nie rozważał), jednak nadal zdecydowana większość skłania się w stronę systemów zachęcających do zrównoważonych rozwiązań.

Dane statystyczne przytoczone powyżej pochodzą z raportu „Zielone finanse po polsku, edycja 3” PwC Polska. Kliknij tutaj, aby pobrać kompletny raport.

Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG)

Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) to jeden z najważniejszych programów wsparcia zielonych inwestycji w Polsce na lata 2021-2027. Budżet programu wynosi około 10 miliardów euro, co stanowi znaczący wkład w rozwój innowacyjności i zrównoważonego rozwoju polskich przedsiębiorstw.

Priorytety programu FENG

Program FENG obejmuje cztery główne priorytety, z których dwa są szczególnie istotne z punktu widzenia zielonego finansowania:

Priorytet I – Wsparcie dla przedsiębiorców, czyli zapewnienie dofinansowania w obszarach B+R, wdrożeń nowych rozwiązań, infrastruktury B+R, internacjonalizacji, rozwoju kompetencji, cyfryzacji, zielonej gospodarki (w ramach działania Ścieżka SMART)

Dla tego priorytetu mamy dwa zakresy interwencji związane bezpośrednio z niskoemisyjnością oraz z GOZ:

  1. 029 – Procesy badawcze i innowacyjne, transfer technologii i współpraca między przedsiębiorstwami, organizacjami badawczymi i uczelniami wyższymi, koncentrujące się na gospodarce niskoemisyjnej, odporności i przystosowaniu się do zmian klimatu
  2. 030 – Procesy badawcze i innowacyjne, transfer technologii i współpraca między przedsiębiorstwami koncentrujące się na gospodarce o obiegu zamkniętym

Ze wsparcia mogą korzystać zarówno mikro, małe, średnie, jak i duże przedsiębiorstwa.

Priorytet III – Zazielenienie przedsiębiorstw, czyli wsparcie projektów bezpośrednio przyczyniających się do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu, w tym neutralności klimatycznej, zielonej transformacji gospodarki i zrównoważonego rozwoju.

Tutaj mamy rozróżnienie na 3 działania. Pierwszym z nich jest Kredyt Ekologiczny, a drugi z nich to Zielony Fundusz Gwarancyjny.

Zakresy interwencji dla Kredytu Ekologicznego to:

  1. 040 – Projekty w zakresie efektywności energetycznej i projekty demonstracyjne w MŚP lub w dużych przedsiębiorstwach oraz działania wspierające zgodne z kryteriami efektywności energetycznej
  2. 039 – Projekty w zakresie efektywności energetycznej i projekty demonstracyjne w dużych przedsiębiorstwach oraz działania wspierające
  3. 038 – Projekty w zakresie efektywności energetycznej i projekty demonstracyjne w MŚP oraz działania wspierające

Z kolei zakresy interwencji dla Zielonego Funduszu Gwarancyjnego to:

  1. 075 – Wsparcie ekologicznych procesów produkcyjnych oraz efektywnego wykorzystywania zasobów w MŚP
  2. 076 – Wsparcie ekologicznych procesów produkcyjnych oraz efektywnego wykorzystywania zasobów w dużych przedsiębiorstwach

Daty otwartych oraz zaplanowanych naborów możecie znaleźć na Portalu Funduszy Europejskich.

Kredyt Ekologiczny

Kredyt Ekologiczny, realizowany w ramach programu FENG, jest jednym z najważniejszych narzędzi finansowych wspierających zieloną transformację przedsiębiorstw. Produkt ten został opracowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) i jest skierowany do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które planują modernizację infrastruktury w celu ograniczenia zużycia energii.

Oto szczegółowe informacje na temat Kredytu Ekologicznego:

  • Cel finansowania: Kredyt Ekologiczny można przeznaczyć na modernizację budynków, maszyn i urządzeń, a także na instalację odnawialnych źródeł energii. Warunkiem jest, aby modernizacja prowadziła do redukcji zużycia energii pierwotnej o co najmniej 30% w porównaniu do stanu obecnego.
  • Zakres inwestycji: Kredyt Ekologiczny może być wykorzystany na sfinansowanie takich inwestycji jak termomodernizacja budynków, wymiana starych urządzeń na bardziej energooszczędne, instalacja systemów OZE (fotowoltaika, pompy ciepła), modernizacja systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych oraz oświetlenia.
  • Dofinansowanie: Przedsiębiorcy mogą uzyskać dofinansowanie do 70% wydatków kwalifikowalnych, co stanowi znaczące wsparcie finansowe. Środki te są wypłacane w formie dotacji, która może być przeznaczona na spłatę zaciągniętego kredytu ekologicznego.

Kredyt Ekologiczny to doskonała opcja dla firm, które chcą nie tylko poprawić swoją efektywność energetyczną, ale także przyczynić się do ochrony środowiska, jednocześnie obniżając koszty operacyjne.

Zielony Fundusz Gwarancyjny

Zielony Fundusz Gwarancyjny to kolejny istotny instrument realizowany przez BGK, który ma na celu wsparcie zielonej transformacji polskich przedsiębiorstw. Fundusz ten oferuje gwarancje, które ułatwiają dostęp do finansowania dla firm chcących realizować inwestycje zwiększające efektywność energetyczną.

  • Dla kogo?: Zielony Fundusz Gwarancyjny jest skierowany do mikro, małych i średnich firm oraz przedsiębiorstw typu small mid-caps i mid-caps, które mają trudności w uzyskaniu kredytów ze względu na brak wystarczającego zabezpieczenia.
  • Rodzaje inwestycji: Gwarancje mogą być wykorzystane na finansowanie inwestycji w modernizację budynków, linii produkcyjnych, zakup energooszczędnych urządzeń, a także na instalację odnawialnych źródeł energii.
  • Korzyści: Dzięki gwarancjom, przedsiębiorstwa mogą uzyskać dostęp do finansowania na preferencyjnych warunkach, co pozwala na realizację kosztownych, ale niezbędnych inwestycji proekologicznych.

Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej

Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej na lata 2021-2027 jest kontynuacją wsparcia rozwoju gospodarczego wschodnich województw Polski. Jego celem jest wyrównanie szans rozwojowych regionów poprzez finansowanie projektów związanych z zieloną gospodarką, infrastrukturą, transportem oraz adaptacją miast do zmian klimatu.

Obszary wsparcia

Program obejmuje szeroki zakres działań, które mają na celu rozwój zrównoważonej gospodarki i poprawę jakości życia mieszkańców Polski Wschodniej:

  • Przedsiębiorczość: Wsparcie dla start-upów, innowacje wzornicze, automatyzacja i robotyzacja procesów produkcyjnych, a także transformacja modeli biznesowych w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ).
  • Energia i klimat: Rozwój inteligentnych sieci energetycznych, adaptacja miast do zmian klimatycznych, ochrona bioróżnorodności oraz podnoszenie świadomości ekologicznej.
  • Zrównoważona mobilność miejska: Finansowanie projektów mających na celu rozwój niskoemisyjnej mobilności miejskiej, co przyczyni się do redukcji emisji zanieczyszczeń i poprawy jakości powietrza w miastach.
  • Transport: Rozbudowa ponadregionalnej infrastruktury drogowej i kolejowej, co umożliwi lepsze połączenia między regionami i zwiększy ich dostępność.
  • Zrównoważona Turystyka: Tworzenie ponadregionalnych szlaków turystycznych, które promują turystykę przyjazną środowisku.

Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) w Polsce Wschodniej

W ramach programu szczególny nacisk położono na rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Działanie 1.3, dedykowane MŚP, obejmuje dwa etapy wsparcia:

  1. Etap I – Opracowanie Modelu Biznesowego GOZ: Firmy mogą uzyskać dofinansowanie na opracowanie strategii transformacji swojego modelu biznesowego w kierunku GOZ. Obejmuje to analizę procesów, identyfikację obszarów do poprawy oraz opracowanie planu wdrożenia nowych rozwiązań.
  2. Etap II – Wdrożenie Modelu Biznesowego GOZ: Drugi etap polega na wdrożeniu opracowanej strategii, co może obejmować inwestycje w nowe technologie, modernizację procesów produkcyjnych oraz implementację systemów zarządzania odpadami.

Program Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS)

Program FEnIKS na lata 2021-2027, z budżetem wynoszącym 29,3 miliarda euro, jest jednym z największych programów finansowych wspierających zrównoważony rozwój w Polsce. Jego celem jest wsparcie inwestycji w infrastrukturę techniczną i społeczną, która przyczyni się do transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej i przyjaznej środowisku.

Kluczowe obszary wsparcia

Program FEnIKS obejmuje szeroki zakres działań, w tym:

  • Obniżenie emisyjności gospodarki: Finansowanie projektów mających na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych, zwiększenie efektywności energetycznej oraz rozwój odnawialnych źródeł energii.
  • Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ): Działanie 01.04 koncentruje się na gospodarowaniu odpadami oraz promowaniu recyklingu i ponownego wykorzystania materiałów. Zakres interwencji obejmuje m.in. gospodarowanie odpadami z gospodarstw domowych, przemysłowymi i handlowymi oraz wykorzystywanie materiałów pochodzących z recyklingu jako surowców.
  • Transport zrównoważony: Inwestycje w rozwój infrastruktury transportowej o niskim negatywnym wpływie na środowisko, poprawa bezpieczeństwa transportu oraz zwiększenie dostępności infrastruktury transportowej.
  • Ochrona zdrowia i równość w dostępie do usług: Program wspiera również inwestycje w sektorze ochrony zdrowia, mające na celu poprawę jakości i dostępności usług medycznych oraz wzmocnienie odporności systemu ochrony zdrowia.

Program „Czyste Powietrze”

Program „Czyste Powietrze” to ogólnopolski program mający na celu poprawę jakości powietrza poprzez dofinansowanie kompleksowej termomodernizacji budynków oraz wymiany starych, nieefektywnych źródeł ciepła na nowoczesne, niskoemisyjne systemy ogrzewania.

Główne cele programu

  • Termomodernizacja budynków: Dofinansowanie obejmuje ocieplenie ścian, stropów i podłóg, a także wymianę okien, drzwi i bram garażowych, co przyczynia się do znaczącej redukcji strat ciepła i obniżenia kosztów ogrzewania.
  • Wymiana źródeł ciepła: Program promuje wymianę starych pieców na nowoczesne, ekologiczne systemy ogrzewania, takie jak kotły gazowe, pompy ciepła czy instalacje OZE.
  • Mikroinstalacje fotowoltaiczne: Program „Czyste Powietrze” wspiera również instalację mikroinstalacji fotowoltaicznych, które pozwalają na produkcję własnej energii elektrycznej z odnawialnych źródeł.

Program „Mój Elektryk”

Program „Mój Elektryk” jest odpowiedzią na potrzebę redukcji emisji zanieczyszczeń powietrza w sektorze transportu. Celem programu jest wsparcie zakupu lub leasingu pojazdów zeroemisyjnych, zarówno dla osób fizycznych, jak i przedsiębiorców.

Beneficjenci programu

Program jest skierowany do szerokiego grona beneficjentów:

  • Osoby fizyczne: Mogą ubiegać się o dofinansowanie zakupu pojazdów elektrycznych lub hybryd plug-in, co przyczynia się do redukcji emisji CO2 oraz poprawy jakości powietrza w miastach.
  • Przedsiębiorcy i podmioty inne niż osoby fizyczne: Program wspiera również firmy w wymianie floty na pojazdy zeroemisyjne, co jest istotnym krokiem w kierunku zrównoważonego rozwoju i obniżenia kosztów operacyjnych związanych z transportem.

Wysokość dofinansowania

Dofinansowanie w ramach programu „Mój Elektryk” obejmuje zarówno zakup pojazdu, jak i koszty związane z leasingiem. Kwota dofinansowania zależy od rodzaju pojazdu oraz jego wartości, co sprawia, że program jest elastyczny i dostosowany do różnych potrzeb beneficjentów.

Zielone finansowanie staje się coraz bardziej nieodzownym elementem strategii rozwoju nowoczesnych przedsiębiorstw. Dzięki dostępnym programom wsparcia, takim jak FENG, FEnIKS, „Czyste Powietrze” oraz „Mój Elektryk”, zarówno przedsiębiorstwa, jak i osoby fizyczne mogą realizować inwestycje, które nie tylko przyczyniają się do ochrony środowiska, ale także zwiększają efektywność energetyczną i konkurencyjność. W obliczu rosnących wyzwań związanych z ochroną klimatu, zielone finansowanie staje się kluczowym narzędziem w dążeniu do zrównoważonego rozwoju. Warto więc być na bieżąco z dostępnymi możliwościami finansowania i aktywnie wykorzystywać je w swoich projektach.

Zapisz się na bezpłatne szkolenie GOZ dla biznesu i odkryj potencjał GOZ. Dostosujesz się do zachodzących zmian, spełnisz wymogi prawne i dowiesz się jak pozyskać zielone finansowanie oraz jak przygotować raport ESG. Twój biznes zyska nowe możliwości rozwoju, a Ty zdobędziesz certyfikat zawodowy. Szkolenia są w 100% finansowane z Funduszy Europejskich.